Co wynika z audytu szpitala?

Zakład Usług Konsultingowych Know How Sp. z o.o. ze Szczecina przeprowadził w tym roku audyt szpitala, który został upubliczniony na początku września. Dokument za 70 tys. zł netto sfinansował powiat milicki. Wynika z niego, że szpital przy szeroko zakrojonych działaniach restrukturyzacyjnych już w 2025 r. mógłby przynosić zysk na poziomie ok. 2,5 mln zł.

W audycie wykorzystano dane dotyczące działalności szpitala w latach 2019-2022 oraz w I kwartale tego roku. Dowiadujemy się z nich, że strata szpitala w 2022 r. wyniosła 11,9 mln zł, natomiast w pierwszych czterech miesiącach 2023 r. już 5,2 mln zł. Głównym czynnikiem, który miał wpływ na załamanie szpitalnego budżetu, był bardzo duży wzrost wynagrodzeń i pochodnych, które w tym roku pochłaniają 95 proc. przychodów szpitala, a w roku ubiegłym 90 proc.

3 warianty ratunkowe
Audytorzy prezentują 3 warianty dalszego funkcjonowania szpitala. Wariant 1 i 2 zakłada wdrożenie działań restrukturyzacyjnych, przy czym wariant 1 w znacznie mniejszym zakresie niż wariant 2. Pierwsze punkty planu naprawczego są identyczne w obu wariantach. 
I tak, oba warianty za konieczne uważają optymalizację zatrudnienia, czyli zwolnienia pracowników i wprowadzenie nowej organizacji pracy. Na koniec maja 2023 roku szpital zatrudniał osoby na umowy o pracę w wymiarze 365,45 etatów, 52,34 etatów przeliczeniowych z umów kontraktowych (bez dyżurów lekarskich) oraz 65,10 etatów przeliczeniowych z umów zleceń. 72 proc. osób zatrudnionych w szpitalu pracuje na oddziałach szpitalnych (razem z blokiem operacyjnym). Poradnie specjalistyczne i przychodnie obsługuje 6 proc. ogółu pracowników. W komórkach pomocniczych medycznych pracuje 10 proc. zatrudnionych, pracownicy administracji stanowią 9 proc., zaś pracownicy obsługi – 4 proc. personelu szpitala. Średnie wynagrodzenie brutto w roku 2020 wynosiło 4,7 tys. zł, zaś w roku 2023 – 7,3 tys. zł. Wynagrodzenia wzrosły we wszystkich grupach zawodowych. Najwyższy wzrost widoczny jest w grupie lekarzy (wzrost o 6,1 tys. zł). Zdaniem audytorów optymalizacja zatrudnienia miałaby przynieść w skali roku oszczędności na poziomie 2,1 mln zł. 
Audytorzy zalecają również racjonalizację zarządzania żywieniem pacjentów. Za wyżywienie 78,7 tys. pacjentów w 2022 r. szpital zapłacił 3,1 mln zł. Całkowity statystyczny koszt wyżywienia pacjenta wynosił 39,87 zł za dzień, co zdaniem audytorów jest kwotą za wysoką. Jednak, jak zauważają fachowcy, zawarta przez szpital w grudniu 2022 r. umowa na żywienie daje szansę na obniżenie tych kosztów o 2,5 proc., czyli ok. 500 tys. zł rocznie, co byłoby zdaniem audytorów zadowalającą kwotą. Następnie postuluje się usprawnienie logistyki pościeli i obniżenie kosztów w tym zakresie. Miałoby to dać roczne oszczędności rzędu 500 tys. zł. Szpital za zapewnienie 7.337 pacjentom bielizny i pościeli zapłacił w 2022 r. 1,7 mln zł.  Koszt pościeli za jeden dzień pobytu pacjenta wyniósł 21,44 zł. Kolejnym punktem jest wdrożenie procedur zarządzania powierzchnią i jej najmu. Szpital obecnie wynajmuje firmom pomieszczenia o powierzchni 800 m kw., a według szacunku audytorów mógłby wynajmować jeszcze 1,5 tys. m kw., a kwota oszczędności powinna wynieść co najmniej 650 tys. zł rocznie. Znanym problemem jest też drogie ogrzewanie szpitala, które kosztowało w 2022 r. 2 mln zł. Audytorzy proponują zmianę sposobu ogrzewania z oleju opałowego na gaz, a oszczędności szacują na 400 tys. zł rocznie. Zalecana jest także optymalizacja zużycia materiałów medycznych, co miałoby dać oszczędności na poziomie 200 tys. zł rocznie. 
Zakładając wdrożenie przez szpital wariantu nr 1, który obejmuje wymienione powyżej punkty, szpital zaoszczędziłby rocznie ok. 4,4 mln zł, ale dopiero w 2025 roku, gdyż do tego roku wszystkie działania restrukturyzacyjne miałyby być wdrażane etapami. Analiza wariantu 1 pokazuje, iż sytuacja finansowa szpitala w dalszym ciągu będzie zła. Rok 2025 szpital zakończyłby ze stratą 7,7 mln zł.
Natomiast wprowadzenie wariantu 2 miałoby przynieść istotną poprawę finansów szpitala. Wariant 2 zawiera jeszcze 5 punktów usprawniających działalność szpitala. Są wśród nich: zlikwidowanie oddziału ginekologiczno-położniczego, co miałoby zapewnić roczne oszczędności rzędu 1,5 mln zł. Z kolei utworzenie centrum zdrowia psychicznego, poszerzenie oferty oddziału rehabilitacji, ZOL-u oraz POZ-u o opiekę skoordynowaną miałoby zapewnić roczne wpływy w wysokości 7,5 mln zł. Gdyby szpital zaczął realizować wariant nr 2, to według audytorów szacowane oszczędności w 2025 r. wyniosłyby 13,4 mln zł, a szpital zakończyły rok 2025 zyskiem w wys. ok. 2,5 mln zł. Ostatni wariant, tzw. wariant zero, nie zakłada żadnych zmian. Symulacja finansowa dla tego wariantu jasno pokazuje, że problem związany z zadłużeniem będzie narastał, a szpital ten rok zamknąłby stratą w wys. 7,9 mln, a rok 2025 – stratą w wys. 12,6 mln zł. 

Oddziały na plusie i minusie 
W audycie przedstawiono też wyniki finansowe oddziałów szpitalnych oraz innych komórek medycznych w 2022 r. Najwięcej, bo 2,2 mln zł, zarobił oddział wewnętrzny. Na plusie były też: oddział ortopedyczny – 737 tys. zł, neonatologiczny – 477 tys. zł, poradnie specjalistyczne – 144 tys. zł, ZOL – 45 tys. zł i oddział rehabilitacyjny – 2,4 tys. zł. 
Natomiast największa stratę w wysokości 2,7 mln zł odnotowały oddział anestezjologii i intensywnej terapii oraz oddział psychiatrii. Oddział chirurgii ogólnej miał stratę w wysokości 1,8 mln zł, a ginekologiczno-położniczy – 1,6 mln zł. W przypadku trzech oddziałów – anestezjologii, ginekologii i chirurgii – środków z kontraktu brakuje nawet na pokrycie kosztów wynagrodzenia personelu medycznego, nie mówiąc już o pokryciu kosztów pobytu pacjentów czy kosztów utrzymania zajmowanego lokalu. Ujemny wynik, w wysokości 950 tys. zł miał też POZ. Na minusie w wys. 363 tys. zł rok zakończył również oddział dziecięcy. 

Rozwój sfery medycznej
Audytorzy przedstawili też swoje propozycje rozwoju oferty medycznej szpitala i usprawnienia w nim pracy. Proponuje się gruntowną zmianę organizacji bloku operacyjnego, którym miałaby kierować jedynie pielęgniarka (bez lekarza), oraz planowanie zabiegów z wyprzedzeniem wielodniowym, co pozwoli bardziej wykorzystać potencjał bloku i obniżyć koszty jego funkcjonowania. Audytorzy zwracają też uwagę, że szpital nie wykorzystuje możliwości realizowania większej liczby świadczeń w ramach poradni specjalistycznych. Zaleca się zatem powołanie kierownika przychodni, który zaktywizowałby jej działalność. Audytorzy podtrzymali zasadność likwidacji oddziału ginekologiczno-położniczego, gdyż w milickim szpitalu rodzi się zbyt mało dzieci i nierealne jest osiągnięcie takiego poziomu porodów, by oddział się bilansował.